HISTORIA ZESPOŁU POJAZDÓW MECHANICZNYCH I TECHNIK MILITARNYCH (DAWNIEJ KATEDRY POJAZDÓW I MASZYN ROBOCZYCH) DO ROKU 2005
Wstęp
Katedra Pojazdów i Maszyn Roboczych powstała w roku 1990 i wchodziła w skład Wydziału Mechanicznego. Tworzyły ją dwa zespoły dydaktyczne – Zespół Pojazdów Mechanicznych pod kierownictwem prof. dr. hab. inż. Jerzego A. Ejsmonta oraz Zespół Maszyn Roboczych, kierowanego przez dr. inż. Ryszarda Kościelnego. Kierownikiem Katedry był prof. dr hab. inż. Jerzey A. Ejsmont. Początki Katedry sięgają roku 1945. Przez 60 lat swojej działalności dydaktycznej i naukowo-badawczej przechodziła szereg reorganizacji.
Historia Katedry (1945 – 2005)
Katedra powstała z połączenia dwóch katedr, istniejących od 1945 roku. Były nimi: Katedra Pojazdów Mechanicznych, Katedra Maszyn Dźwigowych i Przenośnikowych. Obie Katedry istniały samodzielnie 24 łata, do roku 1969, w którym utworzono na wydziałach Instytuty z Zakładami. Historia okresu samodzielnej działalności Katedr przedstawiona jest poniżej.
Katedra Pojazdów Mechanicznych podjęła działalność już w lipcu 1945 roku. Założycielem jej był mgr inż. Mieczysław Dębicki, późniejszy prof. zw. PG. Prof. Dębicki przybył na Wybrzeże w kwietniu 1945 roku jako członek Morskiej Grupy Operacyjnej z zadaniem uruchomienia w Gdańsku Oddziału Państwowego Przedsiębiorstwa Transportowego. Po wypełnieniu tego zadania przeszedł w czerwcu do grupy organizującej Politechnikę.
W Politechnice powierzono mu organizację Katedry, a także utworzenie Oddziału Transportowego Politechniki i kierowanie nim. Równolegle z Katedrą, w jej pomieszczeniach, istniał przez kilka lat Instytut Samochodowy, w którym zatrudnieni byli wszyscy kierowcy Politechniki i mechanicy samochodowi oraz prowadzony był warsztat wulkanizacyjny i akumulatorownia. Pod firmą Instytutu Katedra prowadziła też zlecane jej prace badawcze i usługowe.
Z pośród pomocniczych pracowników naukowych pierwszym, zatrudnionym od roku 1945, był Andrzej Grabowski, wówczas student II roku. Był do września 1946 Sekretarzem Instytutu Samochodowego, a od 1.10.1946 młodszym asystentem w Katedrze. Awansował na kolejne stanowiska, uzyskał w roku 1969 stopień doktora nauk technicznych, pracował w Katedrze aż do swojej przedwczesnej śmierci w 1978 roku. W roku akademickim 1947/48 podjął w Katedrze pracę jako asystent Witold Stępień, wtedy też student III roku. Awansując do stopnia adiunkta, pracował 12 lat, do końca roku akademickiego 1958/59. A. Grabowski i W. Stępień byli w tym początkowym okresie rozwoju Katedry jedynymi asystentami prof. Dębickiego. Oprócz nich prowadzili zajęcia dydaktyczne pracownicy spoza PG: inż. E. Wasilewski z elektrotechniki samochodowej i inż. A. Janowski z napraw samochodów. Od 1.10.1950 przyjęci zostali do pracy w Katedrze jako zastępcy asystentów Stefan Manitius i Wojciech Nowakowski, wtedy studenci. Mgr inż. S. Manitius, osiągnąwszy stanowisko adiunkta pracował do 31.10.1960 roku, później do 28.02.1962 prowadził zlecone wykłady z ciągników. W. Nowakowski, po uzyskaniu stopnia doktora w roku 1964 i stanowiska docenta w 1969, pracował do przejścia na emeryturę w roku 1991.
W tym pierwszym, 24-letnim okresie istnienia Katedry, rozpoczął w niej pracę również mgr inż. Ryszard Krupowicz, od 1.10.1955 do 30.09.1958 jako aspirant, w latach 1958-61 był st. asystentem w Katedrze Silników Spalinowych, w roku 1961 powrócił do Katedry Pojazdów i pracował w niej do przejścia na emeryturę w roku 1995. W omawianym okresie pracowali ponadto w Katedrze: mgr inż. Gustaw Popadiuk jako asystent od 1953 do 1961 roku, mgr inż. Jerzy Bohuszewicz jako wykładający w latach 1955-1961 oraz krótko: mgr inż. Igor Bołchowitinow, mgr inż. Jerzy Bielecki – późniejszy Dyrektor Naczelny FSO w Warszawie i mgr inż. Jan Gruchalski. Długoletnim pracownikiem zatrudnionym w laboratorium Katedry, był Gerard Mężeński, który w roku 1945 był, jak wynika z dokumentów, „osobistym szoferem J.M. Rektora”, należał już wtedy do personelu Katedry i pracował w niej aż do przejścia na emeryturę w roku 1976. W laboratorium pracowali też: Bronisław Odalski, Tadeusz Załęcki i Janusz Dąbrowski, a na stanowisku głównego projektanta w roku akademickim 1960/61 mgr inż. Jan Bociański. Długoletnią sekretarką obu Katedr była pani Renata Żentkowska.
Katedra Maszyn Dźwigowych i Przenośnikowych utworzona została w 1945 roku. Jej kierownictwo objął prof. zw. Stanisław Łukasiewicz, długoletni profesor Politechniki Lwowskiej i Warszawskiej. W październiku 1945 r. rozpoczęli pracę jako starsi asystenci mgr inż. Alfred Rachalski i mgr inż. Tadeusz Bury. Właściwa działalność Katedry, poprzedzona zebraniem pomocy naukowych, rozpoczęta została w czerwcu 1946 roku, gdy prof. Łukasiewicz, po złożeniu funkcji pierwszego rektora, mógł poświęcić się w pełni pracy profesorskiej. W 1947 roku rozpoczęli pracę jako asystenci mgr inż. Jan Chomicki i mgr inż. Witold Maciejewski.
