Wpływ cząstek zużycia na zdrowie człowieka i nie tylko. Ważne badania profesora PG | WIMiO - Politechnika Gdańska

–  Na Wydziale Inżynierii Mechanicznej i Okrętownictwa pracuję od października 2021 roku. Badania, którymi się zajmujemy, dotyczą między innymi pomiaru temperatury w styku ślizgowym, tzn. w hamulcach, łożyskach, sprzęgłach tarciowych. Planujemy w tym roku stworzyć zespół badawczy i otworzyć laboratorium, w którym znajdzie się między innymi zaawansowany tribometr – mówił dr hab. inż. Oleksii Nosko.

Wpływ cząstek zużycia na zdrowie człowieka

Innym obszarem działań, którymi zajmuje się Oleksii Nosko, jest badanie cząstek zużycia. Problem wytwarzania cząstek zużycia w styku ślizgowym i ich emisja do atmosfery jest jednym z podstawowych problemów na przecięciu tribologii, nauki o aerozolach, ekologii. Celem planowanych badań jest opracowanie podstaw teoretycznych i metod praktycznych dla dokładnej oceny ilości i charakterystyk nano- i mikrocząstek zużycia, emitowanych przez pojazdy samochodowe, ale również ich wpływu na środowisko.

– Niektóre cząstki zużycia podczas tarcia przyczepiają się do powierzchni, inne uwalniane są do powietrza, a następnie trafiają do organizmu człowieka. Mogą one spowodować choroby onkologiczne, astmę, alergię. Nanocząstki mogą też trafić do krwi i spowodować np. choroby układu krążenia – zaznaczył Oleksii Nosko.

Oczekuje się, że uzyskane wyniki pozwolą na identyfikację i opis podstawowych mechanizmów odpowiedzialnych za wytwarzanie cząstek zużycia, określenie zależności pomiędzy formułą materiału tarciowego i warunkami tarcia a intensywnością emisji cząstek zużycia, rozkładem wielkości cząstek zużycia, ich morfologią, kształtem, gęstością, porowatością czy składem pierwiastkowym.

Doktorat w Japonii

Oleksii Nosko obronił także doktorat w Saitama University w Japonii. Był to program rządu japońskiego dla młodych naukowców i  – jak się okazało – początek badań, które dziś Oleksii Nosko kontynuuje na naszej uczelni. – Moje prace dotyczyły badania drgań mechanicznych podczas tarcia i zmiany temperatury kontaktowej, a także tego, w jaki sposób są powiązane. Jako naukowcy pracowaliśmy nad tym od zera. Zbudowaliśmy minitribometr typu pin-on-disc, który pozwalał na symulację drgań mechanicznych. Zaprojektowaliśmy tzw. termoparę zużywalną, która była prototypem tej, którą teraz wykorzystujemy na Politechnice Gdańskiej – podkreślił Oleksii Nosko, który doktorat w Saitama University obronił w 2013 roku.

Wyniki tych badań mogą mieć też znaczący wpływ na rozwój ekologii. – Istnieje zależność pomiędzy temperaturą kontaktową a ilością i charakterystykami cząstek zużycia. Uwzględnienie tej zależności pozwoli na przewidywanie szkód ekologicznych spowodowanych emisją cząstek zużycia z dokładnością większą niż dotychczas, co umożliwi projektowanie optymalnego układu tarciowego, przyjaznego dla środowiska – podsumowuje Oleksii Nosko.