Katedra Technologii Okrętów wyodrębniła się w roku 1952 z Katedry Konstrukcji. Kierownikiem został adiunkt w Katedrze Konstrukcji mgr inż. Jerzy Doerffer, awansowany na z-cę profesora, który posiadał znakomite przygotowanie praktyczne i teoretyczne (patrz notka bibliograficzna w dalszej części). Katedra rozwinęła działalność dydaktyczną w kierunkach: technologia budowy kadłubów okrętowych, remonty statków oraz organizacja i urządzenia techniczne stoczni.
Początkowo Katedra nie posiadała ani laboratorium ani odpowiednich pomieszczeń, toteż jej działalność poza dydaktyczna sprowadzała się do prac projektowych i ekspertyz.
W ciągu krótkiego czasu istnienia Katedra uzyskała około 2000 różnych modeli i eksponatów dydaktycznych oraz aparat projekcyjny. Uporządkowanie tych zbiorów w postaci ekspozycji stało się możliwe dopiero po uzyskaniu przez Katedrę w roku 1958 pomieszczeń laboratoryjnych w postaci ¾ hali zlokalizowanej w obrębie lewego podwórca wewnętrznego gmachu głównego Politechniki Gdańskiej, a także niewielkiego pomieszczenia w sąsiedztwie, gdzie zainstalowano pierwsze maszyny wytrzymałościowe i wagi analityczne oraz 2-ch pomieszczeń w amfiladzie przyziemia gmachu głównego (p.010), przeznaczonych dla personelu dydaktycznego i administracji Katedry. Ponadto Katedra otrzymała pomieszczenie na 4-tym piętrze gmachu głównego, gdzie ulokowano rozwijający się Zakład Technologii Okrętu oraz zlokalizowane w sąsiedztwie prowizoryczne pomieszczenie, w którym urządzono laboratorium fotograficzne. Kierownik Katedry i Zakładu otrzymał w tym czasie stanowisko docenta etatowego. Personel Katedry i Zakładu obejmował w początkowym okresie oprócz Kierownika Katedry:
- 4-ch asystentów,
- kierowniczkę sekretariatu,
- pracowników o statusie konstruktorów i projektantów,
- pracowników laboratoryjnych i pomocniczych.
Z pierwszych wykonanych przez zespół prac należy wymienić:
• projekt przedłużenia i przebudowy lugrotrawlera,
• założenia do nowej serii nowoczesnych lugrotrawlerów,
• projekt nowego typu kutrów rybackich 24m,
• opracowanie projektów urządzeń technologicznych obróbki i prefabrykacji dla Stoczni Gdańskiej,
• opracowanie wzorcowej technologii remontu statków oraz szeregu ekspertyz i opinii technologicznych,
• opracowanie zagadnień wodowania wzdłużnego dla Stoczni Szczecińskiej.
Od początku istnienia Katedry zaznaczała się tendencja do tworzenia zespołów specjalistycznych w zakresie:
- projektowania stoczni i ich urządzeń oraz metod planowania produkcji i organizacji przemysłu okrętowego,
- zagadnień technologiczno konstrukcyjnych budowy stalowych kadłubów spawanych oraz kadłubów ze stopów hydronalium i związanych z tym problemów wytrzymałościowych,
- problematyki związanej z wdrażaniem nowych materiałów konstrukcyjnych do budowy kadłubów, zwłaszcza jednostek specjalnych, wojskowych oraz łodzi; dotyczyło to chronologicznie stopów aluminium oraz kompozytów poliestrowo- a następnie epoksydowo-szklanych także w wersjach przekładkowych.
Do roku 1960 intensywnie wyposażano halę laboratoryjną w obrabiarki oraz pierwsze stanowiska badawcze. W adaptowanych gospodarczych pomieszczeniach sąsiadujących zamontowano pierwsze maszyny wytrzymałościowe Schoppera (5 i 1T). Wyodrębniono zamknięte pomieszczenie wewnątrz dużej hali laboratoryjnej, mieszczącej się w lewym podwórcu wewnętrznym gmachu głównego, przeznaczone na prace badawczo-aplikacyjne związane z technologią konstrukcji z laminatów poliestrowo-szklanych. Wobec braku materiałów do budowy układów stanowisk pomiarowych, przy pomocy studentów ostatnich lat studiów podjęto próby pozyskiwania tych materiałów oraz armatury i przewodów oraz innych drobnych urządzeń wyposażeniowych ze śmigłowych (JAK) i odrzutowych (MIG 20) samolotów myśliwskich ofiarowanych przez wojska lotnicze po osiągnięciu resursu lotów dla ich wykorzystania w laboratoryjnych układach badawczych. W roku 1962 Katedra zakupiła sporo nowoczesnej aparatury m.in. nowoczesny na owe czasy mikroskop poziomy Zeissa Neophot 2 i kilka mikroskopów stołowych oraz szereg urządzeń do badań własności wytrzymałościowych materiałów, takich jak: młot Charpy’ego, twardościomierze, oscyloskopy, mostki tensometryczne, piece muflowe i sylitowe, wagi laboratoryjne oraz dobre aparaty fotograficzne, kamerę filmową i projektor. W tym czasie przyjęto do pracy grupę 3-ch nowych asystentów, świeżo upieczonych absolwentów Wydziału.
W roku 1970 Katedra uzyskała na parterze gmachu głównego pomieszczenie po magazynie gliny (byłe WC), które następnie adaptowano na pomieszczenie mikroskopii optycznej i elektronowej. Rozpoczęto intensywne wyposażanie laboratoriów w sprzęt i aparaturę (maszyny wytrzymałościowe, mikroskopy optyczne i elektronowe, aparatura rejestrująca, kolejne generacje oscyloskopów, mostki tensometryczne coraz doskonalszych generacji, precyzyjne czujniki różnych typów). W roku 1968 Zespół Tworzyw Sztucznych opuścił kompleks laboratoryjny, przenosząc się do przebudowanej specjalnie tzw. starej kotłowni (duża hala laboratoryjna, systematycznie wyposażana w stoły do laminowania, przecinarki, nawijarki itp., duże pomieszczenie na sprzęt pomiarowy, magazyny z pomieszczeniami dla kadry, pomieszczenia na chłodziarki i komory klimatyzacyjne itp.).
Uwolnienie części powierzchni hali laboratoryjnej w gmachu głównym dało początek II-emu etapowi rozbudowy laboratoriów technologicznych związanych z technologią konstrukcji spawanych. W hali laboratoryjnej zbudowano tzw. antresolę mieszczącą 2 pokoje dla rozbudowującego się Zespołu Pomiarowego oraz laboratorium technik pomiarowych. Zaprojektowano i wykonano zestaw urządzeń do badań zmęczeniowych pełnowymiarowych węzłów oraz sekcji płaskich konstrukcji kadłuba (ramy wytrzymałościowe, dużą membranowo-ciśnieniową maszynę zmęczeniową do sekcji płaskich [2x2m lub 2x4m] młot spadowy własnej konstrukcji, krzyżową maszynę do ściskania i rozciągania płyt wspartych rusztem [2x200T], boks pomiarowy itp. Przeniesiono też maszyny wytrzymałościowe do boksu na halę, gdzie zlokalizowano też maszynę wytrzymałościową 40t.
Zespoły Specjalistyczne stopniowo przekształcały się w Pracownie:
A. Organizacji i Ekonomiki Przemysłu Okrętowego,
B. Technologii Okrętu (optymalizacja procesów wytwarzania z uwzględnieniem problematyki pękania kruchego i zmęczeniowego statków w eksploatacji),
C. Zastosowania Tworzyw Sztucznych,
D. Konstrukcyjną,
E. Środków i Metod Wytwarzania (od roku 1972).
Wszystkie pracownie rozwijały się bardzo dynamicznie, obejmując coraz szersze, często wręcz pionierskie obszary poszukiwań naukowo-badawczych i konstrukcyjno-aplikacyjnych. W roku 1969 powstał Instytut Okrętowy, a Katedry przekształciły się w Zakłady. W roku 1990 ponownie powrócono do struktury Wydziału i przywrócono Katedry w miejsce Zakładów. Stopniowo rosła ilość kadry zatrudnionej w poszczególnych pracowniach oraz unowocześniało się wyposażenie laboratoryjne. I tak w kolejnych latach stan kadry przedstawiał się następująco:
W pracowni Organizacji i Ekonomiki Przemysłu Okrętowego
Kierownik: doc. dr inż. Lucjan Palasik
Pracownicy: mgr inż. Jacek Jettmar (od roku 1975 dr inż.), Kazimierz Frydel (od 1969 roku, od roku 1975 dr inż.), mgr inż. Andrzej Branicki (1966-1996), technik Wanda Wasiewicz-Dyakowska (1970-1977), technik Grażyna Lidke (1970-1981), mgr inż. Mirosław Izdebski (1969-1992), mgr inż. Edward Szczerbicki (1977-1980).
Pracownia funkcjonowała w ramach Zakładu do końca lat siedemdziesiątych, kiedy to oddzieliła się od Zakładu przechodząc do nowopowstającego międzywydziałowego Instytutu Projektowania Systemów Produkcyjnych. W latach 1998-2002 doc. Palasik, już jako emeryt powrócił do Katedry, przejmując część wykładów oraz znaczną liczbę dyplomów dla studentów z kierunku Zarządzanie i Marketing w Gospodarce Morskiej.
W pracowni Technologii Okrętu (po roku 1986 samodzielny Zakład Technologii Okrętów a po roku 1990 znowu Katedra Technologii Okrętów i Obiektów Oceanotechnicznych).
Kierownik: mgr inż. Stanisław Kubera (1956-1992: od roku 1964 dr inż. a następnie od roku 1968 docent)
Pracownicy: mgr inż. Krzysztof Rosochowicz (1962-2008: od roku 1971 dr inż. a następnie dr hab. od roku 1986, docent od roku 1987, prof. P.G. od roku 2001 i prof.tyt. od roku 2003), mgr inż. Jan Szczepański (1964-1982), mgr inż. Antoni Szymański (1962-1963), doc.dr inż. Mieczysław Myśliwiec (1963-1964) – późniejszy profesor tytularny i Dziekan Wydziału Mechaniczno-Technologicznego, inż. Jan Nowicki,. Tadeusz Borzęcki (od 1966: mgr inż., a następnie od 1975 dr inż., a od 2008 docent), mgr inż. Andrzej Wołoszyn (od roku 1966), mgr inż. Andrzej Woźniak (1970-1991), mgr inż. Kazimierz Dzieduszycki (1963-1991), inż. Eugeniusz Mausolf (1963-1972) – kierownik hali technologicznej, przeszedł po roku 1972 do pracowni E, mgr inż. A.Czerski (1984-1987), mgr inż. Marian Sobiczewski (1977-1994), mgr inż. Andrzej Czyż (1965-1971), mgr inż. Jan Dajnowski (1967-2009), mgr inż. Jerzy Masiak (1970-1983), inż. Jan Dobrosielski (od roku 1974), mgr inż. Krzysztof Łutowicz, (od 1973 do 1992), mgr inż. Lech Nadolny (od 1979), mgr inż. Janusz Kozak (od 1980, od 1997 dr inż., od 2007 dr hab. inż.), mgr inż. Andrzej Nadworny, mgr inż. Zbigniew Górski (1974-1992, powtórnie zatrudniony od 2004), mgr inż. Marek Jakubowski (od 1975, od 1984 dr inż. a od 2005 dr hab.inż) – od roku przeszedł do pracowni Materiałoznawstwa , mgr inż. Abdel Kader Boukhit (doktorant 1984-1989), mgr inż. Józef Rosa (1974-1992, od 1983 dr inż ), dr inż. Mohamed Behilil (od 1993), mgr inż. Władysław Fiediuk (1980-1987), mgr inż. Andrzej Szemczak (1982-1991), mgr inż. Andrzej Dauter (od 1976 do 1977, później 1983 do 1989 oraz 2003-2009), mgr inż. Miłosz Michał Moszyński (1979-1985), inż. Włodzimierz Knapczyk (1966-2001) - przeszedł następnie do Katedry V), mgr inż. Marek Matheisel (1984-1991), mgr inż. Jan Filar; technicy różnych specjalności: Tadeusz Kolenda - później inż. i mgr inż., (od 1968, a od roku 2002 Dyrektor Administracyjny Wydziału), Gustaw Tysnarzewski, Adam Trykowski, Kazimierz Laszczuk (1967-1972), Jerzy Pietniun (1966-1973), Hanna Banaszek (1973-1983), Zygmunt Wasilewski (1964-1979), mgr inż.. Włodzimierz Męski (1970-1971), Danuta Łutowicz (od 1973 do 1996, przeszła następnie do Katedry V), Zenon Szauer (1971-79), Wiesław Kubacki (1972-77), Leszek Nowaczewski (1971-76), Marek Sobczak (1971-76), Mikołaj Rębiałkowski (1972-73), Jolanta Lidke (1966-1992), Ryszard Miszke (1977-1991), Marek Westphal (od 1967); zespół pracowników ds. obróbki skrawaniem: Edmund Fijałkowski (1960-1972), Eugeniusz Krzemiński (od 1966), Bogdan Śledź (1964-1965), Irena Omernik (1966-1970), Klemens Kowalewski (1959-1989), Jan Caban (od 1975); ślusarze: Marian Długowski (1970-1984), Janusz Łuszcz (1971-1983), Stefan Patyna (1989-1991); spawacze i monterzy: Zygmunt Walczak (1960-1971), Karol Zmysłowski (1971-1982), Alojzy Jędrzejewski (1979-1988), Zbigniew Staniewicz (1967-2007) oraz elektrycy: inż. Zbigniew Kowalski (1967-1972, 1974-1976), Władysław Zmysłowski (1973-1974), Tadeusz Papuga (1967-1970). Andrzej Czerski (1984-1987), Janusz Pomirski (1971-1978), Mieczysław Kujawski (1966), Sebastian Hanula (1965-1967), Roman Bieliński (1969-1979).
Intensywny rozwój problematyki z zakresu optymalizacji procesów wytwarzania, oprzyrządowań technologicznych, technologicznych uwarunkowań procesów pękania kruchego i zmęczeniowego konstrukcji okrętowych, problemów wytwarzania kadłubowych konstrukcji technologicznie cienkościennych i spawanych ze stopów lekkich doprowadził do wyłonienia się w pracowni wewnętrznych zespołów specjalistycznych oraz odpowiednich laboratoriów jak:
- Zespół i Laboratorium Nowoczesnych Systemów Pomierzania w Okrętownictwie – kierownik mgr inż. Andrzej Woźniak;
- Zespół i Laboratorium Badania Mechanizmów i Procesów Pękania Materiałów i Konstrukcji – kierownik dr inż. Krzysztof Rosochowicz;
- Laboratorium Technik Pomiarowych – kierownik mgr inż. Krzysztof Łutowicz;
- Laboratorium Badań Technologicznych – kierownicy kolejno inż. Eugeniusz Mausolf, Gustaw Tysnarzewski, mgr inż. Jan Filar, inż. Jan Dobrosielski, mgr inż. Andrzej Dauter, mgr inż. Andrzej Wołoszyn. Laboratorium to obejmowało halę badań technologicznych z zapleczem pomocniczym oraz warsztat mechaniczny i magazyny.
Znacząca jakościowa rozbudowa tych laboratoriów oraz kompleksowych systemów pomiarowych i ich dynamiczna modernizacja, która postawiła je na wysokim poziomie co najmniej europejskim nastąpiła po roku 1975, kiedy Instytut Okrętowy przeniósł się do nowej siedziby przy ulicy ówcześnie Hibnera – obecnie: Do Studzienki. Powstał tu kompleks laboratoriów technologiczno-wytrzymałościowych w skład którego weszły następujące laboratoria i warsztaty:
Duża hala laboratoryjna wyposażona w 12,5 tonową suwnicę oraz przestawne ciężkie ramy do realizowania różnych schematów obciążeń, ciężkie maszyny wytrzymałościowe (zmęczeniówka, rozciągarka krzyżowa) sukcesywnie rozbudowywany hydrauliczny system obciążeniowy oraz system pomiarowy (odkształcenia, naprężenia, przyspieszenia), nowoczesna wytrzymałościowa maszyna statyczno-zmęczeniowa ±200T rozciąganie, 0-400T ściskanie, specjalistyczne urządzenia do badania charakterystyk zmęczeniowych w warunkach symulacji korozji morskiej, a w okresie późniejszym maszyny do badania dużych belek na zginanie, zinstrumentowany młot spadowy, aż wreszcie w końcu lat siedemdziesiątych prototypy maszyn do zautomatyzowanych pomiarów topografii powierzchni sekcji płaskich z wizualizacją komputerową, indukcyjnego nagrzewania dla usuwania odkształceń sekcji „technologicznie cienkościennych”. Założono też system monitoringu TV oraz zbudowano centralę systemów hydraulicznych obsługujących systemy badań zmęczeniowych;
duża centrala obsługująca pomiary wykonywane w hali laboratoryjnej poprzez wiekokanałowy system Hottinger;
laboratorium technik mikroskopowych oraz elektrono-mikroskopowych, służące badaniom procesów zniszczenia w strukturze materiału rodzimego i jego połączeń spawanych 2 mikroskopy Tesla (40.000x i 120.000x) oraz duży mikroskop skanujący (do 40.000x), najnowszy mikroskop Neophot (poziomy) i sprzęt preparacyjny oraz najnowszy profesjonalny sprzęt fotograficzny – łącznie 6 pomieszczeń;
laboratorium systemów pomierzania kształtu i wymiarów konstrukcji (sprzęt geodezyjny, laserowy oraz jego infrastruktura pomiarowa) – 2 pomieszczenia;
laboratorium budowy systemów pomiarowych – łącznie 3 pomieszczenia,
warsztat obróbki mechanicznej, warsztat spawalniczy;
zewnętrzne i wewnętrzne powierzchnie magazynowe, wyposażone w poziome kołowe i pionowe środki transportu.
szatnie, sanitariaty i jadalnia dla personelu laboratoryjnego.
W pracowni Zastosowania Tworzyw Sztucznych
Kierownik: prof. J.W.Doerffer
(następnie mgr inż. Grzegorz Mizgier (1954-1996), późniejszy Dyrektor Administracyjny Wydziału)
Pracownicy: mgr inż. Michał Wilczopolski, później dr inż. (1964-1998), mgr inż. Wiesław Pawlikowski (1964-1974), mgr inż. Lech Rowiński (od 1974), później dr, dr hab. i prof.nadzw. P.G., mgr inż. Bohdan Biernacki (1967-2003), później dr inż., mgr inż. Mieczysław Sompolski (1976-1992), mgr inż. Andrzej Nowak (późniejszy Dyrektor Administracyjny Wydziału), mgr inż. K. Ostaszewski (1967-1992), później dr inż., technicy laboranci i pracownicy obsługi: Andrzej Grudziński (1960-1968), Ryszard Szyszko (1966-1972), Władysław Filipowicz (1962-1986), Tadeusz Tomasiewicz (1963-1966), Wacława Tutak (1966-1993), Stefan Urbaniak (1965-1984), Łucja Żukowska-Kowalska (1968-1975), Antoni Mielewczyk (od 1970), Ewa Mielewczyk (1969-1994), Jerzy Dziadkiewicz (od 1975), Waldemar Krajewski (1983-1998), Kazimierz Wiewióra (1984-1986), Dariusz Woźniak (1984-1985), Janusz Hordyński (1969-1981), Zbigniew Pląska (1970-1974), Wiktor Jacheć (1970-1975), Andrzej Marszałek (1969-1982).
Pracownia przekształcała się stopniowo w samodzielny Zakład (1988) a następnie Katedrę Techniki Głębinowej (od 1990) (rozwój laboratoriów tego zespołu potraktowany jest oddzielnie).
W pracowni Konstrukcyjnej
Kierownik: mgr inż., a następnie dr inż. Jerzy Madey (1953-1992)
Pracownicy: inż. Lech Gondek (1953-1967), mgr inż. Jan P. Kozłowski (1950-1995, następnie dr, dr hab., prof. P.G. oraz prof. tytularny), dr inż. Michał Wiczopolski, Krzysztof Czerwiński (od 1964, następnie inżynier), , inż. Krystyna Skierska, mgr inż. Andrzej Niepiekło (1967-1999), mgr inż. Barbara Opolska (1966-1990), Urszula Kamińska (1975-1997).
W roku 1990 Pracownia połączyła się organizacyjnie z Pracownią C w Katedrę Techniki Głębinowej, wyodrębniając się ze struktur Katedry Technologii Okrętów.
W pracowni Środków i Metod Wytwarzania
Kierownik: dr inż. a następnie doc. dr hab. Marian Kolago (1964-2000)
Pracownicy: inż. Eugeniusz Mausolf (1963-1995), mgr inż. Marek Szandorowski (1974-1991), mgr inż. Małgorzata Romanek (1975-1992), mgr inż. Norbert Gawroniak (1969-1998).
Po roku 1988 Pracownia E została włączona do Zakładu Technologii Okrętów.
Sekretariat kolejno Katedry, Zakładu i znowu Katedry prowadziły panie: Maria Kupras (1957-1959), Kazimiera Gondek (1959-1987) – najdłużej pracująca w Katedrze, przy współudziale p.p. Henryki Ładowskiej (1951-1952,1961-1987), Lidii Janke (1968-1973), Beaty Urbańczyk (1975-1984), Urszuli Makohoń (1985-1987). Po przywróceniu struktury Wydziału Sekretariat Katedry Technologii Okrętów i Obiektów Oceanotechnicznych powierzono p. Annie Szarejko (od roku 1988)
W całym swym okresie rozwoju, od roku 1952 prowadzono własne magazyny materiałowe zarządzane kolejno przez p. Teresę Umbrass (1965-1969), a następnie p. Piotra Górnikowskiego (1969-1972).
W roku 1988, z chwilą przejścia na emeryturę prof.dr inż. Jerzego W.Doerffera Zakład podzielił się na:
- Zakład Technik Głębinowych, którego kierownikiem został ówcześnie doc.dr hab.inż. a później profesor Jan P.Kozłowski (z-ca dr inż. Michał Wilczopolski) – (zakład opisywany jest oddzielnie);
- Zakład Technologii Okrętów i Obiektów Oceanotechnicznych pod kierunkiem doc.dr. inż. Stanisława Kubery, w którym zachowano wewnętrzny podział na pracownie, zespoły i laboratoria.
Zakłady te po powrocie do struktury wydziałowej otrzymały w roku 1990 status Katedr.
Katedra Technologii Okrętów i Obiektów Oceanotechnicznych pozostawała pod kierunkiem doc.dr.inż.S.Kubery do roku 1990, potem powierzona została doc.dr.hab.inż. Krzysztofowi Rosochowiczowi. W pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych do pracy w Katedrze przyszedł z Akademii Marynarki Wojennej prof.dr inż. Konstanty Cudny, który wkrótce zorganizował Pracownię Materiałoznawstwa Okrętowego i Oceanotechnicznego i rozwinął zespół współpracowników w składzie: dr inż. Henryk Bugłacki (od 1995), dr inż. Marek Jakubowski i mgr inż. Lech Nadolny. Pracownia ta usamodzielniła się w roku 1994, przyjmując status Katedry Materiałoznawstwa Okrętowego i Oceanotechnicznego, dalej rozbudowując obsadę kadrową (technik Bartosz Zamojski, mgr inż. Monika Smajdor, mgr inż. Paweł Kallas – do 2009). Przejęła też część laboratoriów Katedry Technologii, szczególnie w zakresie mikroskopowego sprzętu optycznego i urządzeń preparacyjnych. Po restrukturyzacji w roku 2003 Katedra ta przyłączona została ponownie do Katedry Technologii.
W roku 1996 w Katedrze na stanowisku prof. ndzw. PG zatrudniono dr.hab.inż. Bożydara Metschkowa.
W latach 1998-2003 zatrudniano st.asystenta mgr inż. Tomasza Mściwojewskiego. Od roku 2001 inż. Arkadiusza Łabucia, a z Katedry Technik Głębinowych przeszedł mgr inż. Ryszard Pyszko (od roku 1996, dr inż. od 2007). W roku 2002 zatrudniono absolwentkę mgr inż. Ewę Marchlewicz, a w roku 2003 mgr inż. Dariusza Dudę oraz mgr inż. Grzegorza Kulasa. Nowo zatrudnieni młodzi asystenci sukcesywnie kierowani byli na studia doktoranckie. Począwszy od roku 1984 w związku z rozwojem kształcenia praktycznego na poziomie studiów inżynierskich zatrudniano z przerwami instruktorów zawodu m.in. Jana Walkowiaka, Eugeniusza Ogórka i Jacka Krzemińskiego. Wraz z etatowymi pracownikami Katedry (inż. Jan Dobrosielski, Eugeniusz Krzemiński, Wit Krupa, Jan Caban, a później Józef Orzech) wnieśli oni ogromny wkład w organizację tzw. laboratorium zawodowego dla studentów I-go roku Studiów Inżynierskich. W związku z powstaniem tych laboratoriów w miejsce niektórych przestarzałych magazynów zorganizowano 15 dydaktycznych stanowisk spawalniczych do spawania ręcznego, gazowego i elektrycznego, cięcia gazowego i gazowo-acetylenowego oraz spawania automatycznego. Uruchomiono także stanowiska obróbki ślusarskiej oraz obróbki skrawaniem. Do tworzenia nowych stanowisk stopniowo wciągano Warsztat Centralny Wydziału oraz Laboratorium Tworzyw Sztucznych, a wreszcie Laboratorium Maszynowe. W ten sposób udało się zapewnić bazę do prowadzenia zajęć warsztatowych przez w sumie 10 tygodni na I roku Studiów Inżynierskich. Prace te koordynował mgr inż. Andrzej Wołoszyn.
Jednocześnie od II-giej połowy lat 90-tych zatrudniono dodatkowo do obsługi dydaktycznej (głównie dyplomy) prof.dr inż. Witolda Andruszkiewicza oraz doc.dr inż. Lucjana Palasika i dr inż. Leszka Lorbieckiego. Mgr inż. Maryla Kubacka (CTO), mgr inż. Euzebiusz Szepietowski (GSR) wykładali przedmioty związane z oceną rynków okrętowych oraz z problematyką technologiczną budowy statku. Wykładowcy zewnętrzni realizowali głównie zadania programowe związane z tzw. „przedmiotami rynkowymi” na studiach inżynierskich, w szczególności ukierunkowanych na zarządzanie w gospodarce morskiej. Przez jakiś czas dr inż. Norbert Puhaczewski (PRS) prowadził wykłądy z przepisów klasyfikacyjnych, przejęte następnie przez mgr inż. Tadeusza Kolendę.
Wprowadzenie nowych wykładów dotyczących procesów niszczenia konstrukcji statków w eksploatacji zaowocowało kolejno okresowym zatrudnieniem dr inż. Przemysława Wierzchowskiego (PRS) oraz prof. dr hab. inż. Józefa Szali (ATR-Bydgoszcz).
W roku 2003 Katedra rozpoczęła prace przygotowawcze do uzyskania certyfikatu ISO serii 9000. Całość tych prac powierzono zatrudnionemu ponownie po wielu latach mgr inż. Andrzejowi Dauterowi, który przeszedł stosowne przeszkolenie w ramach międzynarodowego projektu Eureka-Baltecologicalship. Począwszy od roku 1986 ze sztywnej struktury zatrudnienia Katedra przechodziła stopniowo na system pracy w zespołach zadaniowych, obejmujących pracowników własnych oraz z innych Katedr i Wydziałów, a także firm zewnętrznych z sektora MŚP (np. firmy Gajek Engineering, TENS, SINUS, Stocznia Rybacka SPAWMET, DESart) nie zaniedbując tradycyjnej współpracy z sektorem okrętowym (Stocznia Gdynia, Stocznia Marynarki Wojennej, Gdańska Stocznia Remontowa, Stocznia Północna, Stocznia Szczecińska później Nowa).
Wiązało się to m.in. z uzyskiwaniem przez Katedrę rosnącej ilości samodzielnych zadań w ramach europejskich struktur badawczych (kolejne Ramowe Programy Unii Europejskiej oraz projekty sieci EUREKA). Przystąpienie w niektórych kierunkach działań do fazy kooperacyjnego wytwarzania prototypów projektowych rozwiązań np. budowa 2-ch opcji mini kutra rodzinnego dla potrzeb polskiego rybołówstwa bałtyckiego, podzespołów pompowych i przekładni dla małych elektrowni wodnych, czy elementów konstrukcji spawanych np. sekcje grodzi dla chłodnicowców budowanych przez Stocznię Gdańską zaowocowało pojawieniem się w laboratoriach Katedry oddelegowanych pracowników tych firm a także pracowników firm sponsorujących wspomagających aplikacyjne działania Katedry. W ramach takich prac znajdowali zatrudnienie studenci praktykanci z własnego Wydziału oraz Zespołu Szkół Okrętowych przy ul. Gen.J.Hallera. Pracowały też rodziny rybaków (p.p. Konkelów ze Swarzewa) zainteresowane szybkim pozyskaniem zamówionej łodzi rybackiej.
2. Rozwój profilu dydaktycznego Katedry
W początkach istnienia Katedry dydaktyka obejmowała wyłącznie technologię budowy i remontów kadłubów okrętowych. Następnie kolejno wprowadzano problematykę zastosowania kompozytów polimerowych do budowy kadłubów, problematykę wyposażenia okrętowego oraz ekonomiki i organizacji produkcji okrętowej. Rozwinęło się również spawalnictwo okrętowe, a następnie materiałoznawstwo okrętowe, a także problematyka technologiczno wytrzymałościowa oraz metrologia okrętowa. Z chwilą uruchomienia studiów inżynierskich uruchomiono programy kształcenia praktycznego w Laboratorium Zawodowym obejmujące teoretyczne i praktyczne aspekty spawalnictwa, ręcznej i maszynowej obróbki powierzchniowej metali. Stopniowo pojawiały się także zajęcia z zakresu problemów pękania konstrukcji kadłuba, działalności Towarzystw Klasyfikacyjnych, analiz światowych rynków okrętowych, systemów dokumentacji technologicznej w budowie kadłuba, powtórnie wybranych problemów organizacji i zarządzania oraz początki nauki o problemach i systemach jakości. Systematycznie włączano do progamów zajęć nowe materiały i technologie takie jak spawanie laserowe czy stalowe panele typu sandwich. Prowadzono wszystkie formy zajęć tzn. wykłady, ćwiczenia, laboratoria, projekty przejściowe i prace dyplomowe. Obok tego Katedra prodzi zajęcia dydaktyczne na kierunku „Zarządzanie i Marketing w Gospodarce Morskiej” – między innymi z przedmiotów: Inżynieria i Zarządzanie Jakością, Organizacja Produkcji, Przygotowanie Technologiczne Produkcji Okrętowej, łacznie z prowadzeniem prac dyplomowych. Dodatkowo przedstawiciele Katedry brali czynny udział w tworzeniu nowych programów studiów związanych z wprowadzaniem Systemu Bolońskiego.
Począwszy od 2004 roku Katedra realizuje studia podyplomowe pod nazwą Standardy ISO i zarządzanie przez jakość (TQM). Absolwenci o tej specjalności są bardzo potrzebni we wszystkich dziedzinach gospodarki polskiej. Studia dzięki rozbudowanemu programowi zajęć cieszą się dużym uznaniem oraz dużą renomą do chwili obecnej tj. początku 2010 roku Katedra z powodzeniem zrealizowała VIII edycji studiów, w której uczestniczyło łącznie 196 słuchaczy. W chwili obecnej prowadzone są edycje IX i X, na których łącznie studiuje 51 słuchaczy. Po zakończeniu edycji X Katedra będzie mogła pochwalić się wynikiem 247 słuchaczy.
Dzięki studiom słuchacze oprócz świadectwa ukończenia studiów mają możliwość przystąpienia do egzaminów uzupełniających z zakresu auditowania systemów jakości, zarządzania środowiskiem oraz bezpieczeństwa i higieny pracy jak również menedżera jakości. Egzaminy te są bardzo ważne z punktu widzenia przyszłego absolwenta studiów z racji dużego zapotrzebowania rynku na tego rodzaju umiejętności.
3. Rozwój profilu naukowo-badawczego i aplikacyjnego Katedry
Od momentu powstania Katedry stopniowo powiększał się obszar zainteresowań naukowo-badawczych Katedry. Prowadzone prace skupiały się wokół:
- problemów wodowania statków i technik ich łączenia z części na wodzie;
- spraw rozwojowych organizacji i zarządzania produkcją statków;
- problematyki dokładności wykonania konstrukcji statków;
- problematyki spawania i prostowania konstrukcji kadłubów statków i nadbudówek ze stali i stopów Al. (patenty i liczne licencje, szkolenia itp.) na rzecz partnerów krajowych i zagranicznych (Niemcy, Bułgaria, Czechy, Słowacja) oraz praktycznie wszystkich podmiotów krajowych budujących kadłuby statków lub duże spawane elementy konstrukcyjne;
- problemów rozwoju pęknięć kruchych i zmęczeniowych w konstrukcjach kadłubów statków budowanych na praktycznie wszystkich poziomach struktury konstrukcji od małych próbek materiałowych, elementach węzłów połączeń, podzespołów konstrukcyjnych aż do modeli badawczych wykonywanych w nieznacznie zmniejszonej skali w stosunku do konstrukcji rzeczywistych; w zakresie tym opracowano też liczne ekspertyzy;
- optymalizacji podstawowych procesów wytwarzania konstrukcji kadłubów statków w odniesieniu także do najbardziej złożonych, trudnych i wymiarowo bardzo dużych konstrukcji, takich jak Stena Line (SKP-Gdynia, Stocznia Gdańska), TRANSSHIP (GSR-Gdańsk), GIANT (GSR-Gdańsk); w zakresie tym wykonywano liczne ekspertyzy, prowadzono badania laboratoryjne oraz prowadzono szkolenia, kursy, nadzory łącznie z prowadzeniem stoczniowych zespołów wykonawczych;
- optymalizacji metod usuwania odkształceń technologicznych konstrukcji nadbudówek okrętowych (klasyczne i bezudarowe metody prostowania – szkolenia, kursy, nadzory oraz bezpośrednie prowadzenie wykonawczych zespołów stoczniowych);
- problemów oprzyrządowania technologicznego dla budowy struktur kadłuba i nadbudówek okrętowych począwszy od systemów oprzyrządowania podręcznego aż do wysoko wyspecjalizowanych sterowanych procesorowo stanowisk pomiarowo-diagnostycznych, stanowisk spawalniczych i służących do kompleksowego usuwania deformacji spawalniczych (prostowania); uwzględniano tu techniki komputerowej mechanizacji oraz wycinkowo robotyzacji. W tym zakresie Katedra ma osiągnięcia aplikacyjne w postaci wdrożonych uchwytów technologicznych aż do prototypowych stanowisk o nieznacznie zmienionej skali wymiarowej zbudowanych i testowanych w laboratorium. Działania w tym zakresie zamarły w początkach lat 80-tych z powodu braku funduszy;
- badania fizykalnych mechanizmów rozwoju zniszczeń i ich uwarunkowań w konstrukcjach kadłubów statków (zidentyfikowane i opisano nowe zmierzone uprzednio złożone mechanizmy rozwoju zniszczeń: pęknięć kruchych, lamelarnych i zmęczeniowych).
- praktycznego wdrażania w praktyce laboratoryjnej nowoczesnych metod pomiarowych opartych na liniowej i nieliniowej mechanice pękania, zastosowaniach laserów pomiarowych oraz nowoczesnych środków i urządzeń pomiarowych.
- projektowania i uruchomienia prototypów systemów do pomiaru przyśpieszeń i naprężeń na statku w eksploatacji, wykonanie testów morskich.
- projektowania i technologii budowy małych jednostek (małe jednostki rybackie, łodzie ratunkowe z lps, i tradycyjne, na strefę ognia i dla strefy arktycznej, specjalnych łodzi desantowych o konstrukcji przekładkowej, jednostek specjalnej obsługi zadań saperskich (ŁD, Marabut);
- projektowania i technologii a także wykonawstwa specjalnych urządzeń pływających: pojazdy podwodne, kontroli narzędzi połowowych GRZEŚ, kapsuły ratownicze na strefę ognia;
- badań, technologii wykonania i łączenia poszyć dużych kadłubów z lps, co zaowocowało wkładem do podjęcia produkcji kompozytowych kadłubów trałowców o długości do 40m dla Marynarki Wojennej;
- badania nietypowych rozwiązań węzłów konstrukcyjnych kadłubów z lps;
- atestowania i doboru składników i receptur kompozytów do zastosowań okrętowych;
W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych nawiązano i utrzymano współpracę naukowo-badawczą z szeregiem instytucji zagranicznych, m. in.: Uniwersytetem w Rostocku, Leningradzkim Instytutem Budowy Okrętów a także wspólnie z CTO w Instytutem Kryłowa.
Druga połowa lat osiemdziesiątych i początek ostatniego dziesięciolecia XX wieku to okres transformacji gospodarczej i politycznej kraju, któremu niestety towarzyszył generalnie postępujący spadek środków na naukę i stąd także obumieranie tematyki badawczej w Katedrze. Dla utrzymania kadry oraz laboratoriów Katedra podejmuje szereg działań o charakterze komercyjnym, nawiązując współpracę z tradycyjnymi firmami sektora stoczniowego, a także z nową, preferowaną przez Państwo grupą firm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Wykonywane są różne elementy konstrukcji kadłuba (np. grodzie i ścianki) i innych konstrukcji spawanych ze stali i aluminium, zespoły pomp wysokociśnieniowych, przekładnie zębate dla małych elektrowni wodnych itp.
Największym wykonywanym obiektem staje się półpokładowa, stalowa, spawana łódź rybacka z dębową sterówką dla rodziny Konkelów ze Swarzewa. Obok samej jednostki, zbudowanej z wykorzystaniem doświadczeń oraz wyposażenia przejętego od rybaka i przekazanej do eksploatacji w roku 1995 tworzona jest technologia umożliwiająca budowę takiej jednostki w warunkach „podwórkowych” indywidualnie przez zainteresowanych rybaków.
Katedra zaczyna regularnie występować na targach morskich POLFISH, Targi Gdańskie, BaltExpo, prezentując swoje produkty: technologie, urządzenia, narzędzia, oprzyrządowania oraz w/w łódź rybacką, a w dalszej kolejności (2003r.) minikuter rybacki zaprojektowany i wybudowany w Katedrze przy partnerskiej współpracy głównie z Katedrą Urządzeń Okrętowych oraz na etapie końcowego wyposażania, malowania i wodowania z maleńką Stocznią Rybacką SPAWMET w Gdańsku. Jednostka posiada innowacyjną śrubę nastawną, hydrauliczną maszynę sterową oraz centralny pulpit sterowania (Katedra Urządzeń Okrętowych). Głównym krajowym sponsorem finansowym był Komitet Badań Naukowych, natomiast najbardziej dynamicznymi sponsorami merytorycznymi Stocznia Marynarki Wojennej i Gdańska Stocznia Remontowa. Tak zamknęło się koło historii Katedry wokół spraw rybackich od roku 1952 (pierwsze kutry prof.J.Doerffer – lugry) do 2002 roku – praktycznie samodzielnie zbudowana jednostka GDA-1, uznana przez środowiska rybackie za najlepszą w swej klasie na Bałtyku i w roku 2003 wyróżniona nagrodą Ministra.
Prawdziwy przełom dla Katedry w otwarciu zadań badawczych i osiągnięciu pozycji liczącej się w Europie stanowiło uzyskanie projektów unijnych z sieci programów ramowych (V-ty, VI-ty i VII-my Ramowy Program UE) oraz towarzyszących (sieć EUREKA). Uzyskanie tych projektów poprzedziła żmudna, wielomiesięczna praca nad przygotowaniem rozległych dokumentacyjnie wniosków dla Europejskiej Komisji Badań Naukowych.
W projekcie SANDWICH (2000-2003), Katedra zrealizowała szeroko zakrojony program badań eksperymentalnych na pełnowymiarowych modelach konstrukcyjnych (zginanie, ściskanie, stany krytyczne, zmęczenie) dostarczając danych do weryfikacji algorytmów obliczeniowych opracowywanych przez innych członków konsorcjum.
W projektach grupy EUREKA Katedra jest jednostką wiodącą i koordynującą działania międzynarodowych konsorcjów wykonawczych pracujących nad:
- statkami ekologicznymi dla Morza Bałtyckiego (ECOSHIP);
- ekologicznym dokiem pływającym (ECODOCK);
- implantacją techniki stalowych paneli typu „Sandwich” do konstrukcji zbiornikowca
bałtyckiego (ASPIS);
- statkami śródlądowymi nowej generacji dla reaktywacji żeglugi śródlądowej w kierunku wschód-zachód (INCOWATRANS)
- nowatorskim sposobem podniesienia bezpieczeństwa transportu paliw płynnych poprzez wprowadzenie do konsrukcji dodatkowej, półelastycznej bariery ochronnej (CORET).
Rozwijająca się tematyka projektów europejskich pociągnęła za sobą rozbudowanie powiązań kooperacyjnych zarówno z innymi Katedrami Wydziału, jak też stoczniami, instytucjami klasyfikacyjnymi (PRS, DNV, GL) oraz rosnącą grupą z obszaru małych i średnich przedsiębiorstw jak: Biuro Projektów SINUS, Biuro DESArt, Biuro Doradztwa IDEK, Gajek-Engineering i inne. Partnerami stały się też Politechnika Szczecińska: Wydział Techniki Morskiej oraz Politechnika Warszawska: Instytut Systemów Ochrony Środowiska. Z partnerów zagranicznych wymienić należy: J.Meyer-Werft Pappenburg (D), Macor&Junger (D), Det Norske Veritas (N), Transtech (F), CETEC (GB), Infert (D), Schiffsmakler GmbH (D), Kungl. Tekniska Mogskolan (S), Helsinki University of Technology (F), Ecoship Engineering (S), Boy&Partners (S), Germanischer Lloyd (D), Stefan Patjeus Reederei (D).
Podjęte wyzwania europejskie wymagały niezwykłej staranności, umiejętności kalkulacji ryzyka i bardzo wysokiego poziomu profesjonalizmu w przygotowaniu i realizacji zadań. Cały zespół Katedry sprostał wyzwaniom, które przyniosły ze sobą zmiany w kraju, a także na świecie. Kosztowało to mnóstwo wyrzeczeń i ciężkiej, wydawało się początkowo nawet beznadziejnej pracy. Ukształtował się zespół naukowo-badawczy na wysokim poziomie europejskim, dysponujący laboratorium oraz nowoczesnymi systemami komputerowymi, pieczołowicie utrzymywanymi i rozwijanymi w coraz większej mierze za środki unijne. Katedra znalazła swoje miejsce w europejskim systemie nauki i bez obaw może swobodnie się rozwijać. Wnosimy do zespołów unijnych głęboką wiedzę i unikatowe możliwości badań eksperymentalnych oraz treści i działania wirtualne oparte na rozwiniętych systemach informatycznych.
Z początkiem 3-go kwartału 2003 roku w ramach globalnej reorganizacji Wydziału do Katedry, która zmieniła nazwę na Katedrę Technologii Okrętów, Systemów Jakości i Materiałoznawstwa powrócił zespół Katedry Materiałoznawstwa Okrętowego kierowany przez dr.hab.inż. Henryka Bugłackiego. Zespół ten w nowej strukturze Katedry utworzył oddzielny Zakład Materiałoznawstwa. Wraz z tym Zespołem uzyskano kolejny projekt w ramach V-go Ramowego Programu Unii Europejskiej pt. „Wykrywanie i lokalizacja korozji za pomocą emisji akustycznej, na statkach przewożących ropę naftową”, kontynuowany w ramach projektu CORRFAT – w VII PR UE. Oprócz wymienionych Katedra brała udział w kolejnych projektach w ramach Ramowych Programów Unii Europejskiej:
- Sand-Core (2004-2006) (VI PR UE)
- DeLight Transport (2006-2009) (VI PR UE)
- RISPECT (2009-2012) (VII PR UE).