Zakład Konstrukcji Maszyn i Inżynierii Medycznej wywodzi się z Katedry Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn, której historia sięga roku 1945 i jest związana z utworzeniem Politechniki Gdańskiej i Wydziału Mechanicznego. W strukturze organizacyjnej Wydziału Mechanicznego wśród 17 Katedr znalazły się również dwie Katedry - Katedra Elementów Maszyn i Katedra Rysunku Technicznego, które po różnych przekształceniach weszły w skład obecnej Katedry Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn. Na organizatora i pierwszego kierownika Katedry Elementów Maszyn powołany został prof. Adolf Polak, były Profesor Politechniki Lwowskiej, a kierownictwo i organizację Katedry Rysunku Technicznego powierzono prof. Władysławowi Florjańskiemu, również byłemu Profesorowi Politechniki Lwowskiej.
Wkrótce po rozpoczęciu działalności dydaktycznej, kierownik Katedry Elementów Maszyn, prof. Adolf Polak podjął szeroką współpracę z odradzającym się przemysłem okrętowym i czynił wiele starań o uruchomienie krajowej produkcji maszyn okrętowych. Prof. Adolf Polak był gorącym orędownikiem rozwoju polskiej myśli technicznej, i sprzeciwiał się zakupom zagranicznych licencji.
Prof. Adolfowi Polakowi powierzono opracowanie koncepcji, projektu i dokumentacji technicznej głównego napędu statków morskich. W Katedrze Elementów Maszyn został skompletowany zespół młodych inżynierów konstruktorów i techników mechaników. Do zespołu tego pod kierunkiem prof. Adolfa Polaka wchodzili w 1946 r. pierwsi pracownicy Katedry, inżynierowie konstruktorzy: Tadeusz Gerlach, Jan Brosch, Kazimierz Zygmunt, Henryk Więckiewicz, Henryk Plety, technicy: Alfons Konieczka i Jan Konieczka oraz studenci: Kazimierz Iwanowski i Stanisław Wesołowski.
W roku 1947 wykonano w Katedrze dokumentację techniczną pierwszej polskiej głównej okrętowej maszyny parowej typu ML8a o mocy 1300 KM i 125 obr/min. Według tej dokumentacji huta "ZGODA" wykonała prototypową maszynę. W rekordowym czasie, w przeciągu jednego roku 1948 maszyna została zmontowana na stanowisku próbnym i w dniu 8 stycznia 1949 r. dokonano uroczystego jej uruchomienia. Wkrótce potem maszynę przewieziono do Stoczni Gdańskiej i zainstalowano na statku rudowęglowcu s/s "SOŁDEK".
W następnych latach pod kierunkiem prof. Adolfa Polaka i prof. Tadeusza Gerlacha, powstawały dalsze konstrukcje maszyn i mechanizmów okrętowych, które produkowane były w hucie "ZGODA" w Świętochłowicach, a montaż i próby odbywały się w "ZAMECH-u" w Elblągu.
Zapotrzebowanie na maszyny okrętowe przesądziło o utworzeniu w 1951 r. Katedry Budowy Maszyn Parowych, na czele której stanął prof. Adolf Polak, natomiast kierownictwo Katedry Elementów Maszyn przejął prof. Tadeusz Gerlach, najbliższy współpracownik prof. Adolfa Polaka. Mimo że były to dwie Katedry, faktycznie stanowiły jedną całość, (mieściły się w jednym pomieszczeniu) a prace projektowo-konstrukcyjne prowadzone były wspólnie do końca 1955 r. Wynikiem współpracy obu Katedr były projekty nowych maszyn typu MC10a o mocy 1600 KM i turbiny typu TP8 o mocy 750 KM na parę odlotową.
Od roku 1953 Katedra Elementów Maszyn i Katedra Maszyn Parowych wspólnie prowadziły prace nad unowocześnioną maszyną parową o spawanej konstrukcji typu PG10 o mocy 2000 KM.
O wysokiej randze prac konstrukcyjno badawczych i dydaktycznych w Katedrze świadczy fakt, że z grona jej pomocniczych pracowników naukowych Rada Wydziału Mechanicznego powołała 4 osoby: Tadeusza Gerlacha, Jana Madejskiego, Henryka Więckiewicza i Kazimierza Zygmunta na zastępców Profesora.
W 1955 r. prof. Tadeusz Gerlach objął kierownictwo Katedry Okrętowych Urządzeń Pomocniczych na Wydziale Budowy Okrętów. Kierownictwo Katedry Elementów Maszyn powierzono prof. Kazimierzowi Zygmuntowi.
Katedra Elementów Maszyn przez cały miniony okres prowadziła zajęcia dydaktyczne dla Wydziału Mechanicznego i dla Wydziału Budowy Okrętów.
Katedra Rysunku Technicznego realizowała swój program dydaktyczny dla kilku wydziałów pod kierunkiem prof. Władysława Floriańskiego. W 1949 r. kierownik Katedry prof. Władysław Floriański przeszedł do Wydziału Chemicznego. Nowym kierownikiem Katedry Rysunku Technicznego został zast. prof. Stanisław Przedpełski, który sprawował tę funkcję do 1955 r. Kolejnym kierownikiem tej Katedry został zast. prof. Wiktor Pietrzyk.
W 1956 r. nastąpił podział Wydziału Mechanicznego na dwa wydziały: Wydział Maszynowy i Wydział Technologii Maszyn. W miejsce dwóch Katedr: Elementów Maszyn i Rysunku Technicznego utworzono jedną podporządkowaną Wydziałowi Maszynowemu Katedrę Części Maszyn z dwoma zakładami dydaktycznymi: Zakładem Części Maszyn i Zakładem Rysunku Technicznego. Kierownictwo Katedry i Zakładu Części Maszyn objął prof. Kazimierz Zygmunt, a kierownictwo Zakładu Rysunku Technicznego powierzono zast. prof. Zdzisławowi Ciołkowskiemu.
