HISTORIA ZESPOŁU POJAZDÓW MECHANICZNYCH I TECHNIK MILITARNYCH (DAWNIEJ KATEDRY POJAZDÓW I MASZYN ROBOCZYCH) W LATACH 2005-2010

Historia katedry (2005-2010)

W latach 2005-2010 nastąpił następujący rozwój kadry Katedry. Dr inż. Stanisław Taryma w roku 2006 przeszedł ze stanowiska adiunkta na stanowisko starszego wykładowcy. W roku 2008 uzyskał stopień doktora habilitowanego. W tym samym roku przeszedł ze stanowiska starszego wykładowcy na stanowisko adiunkta (z habilitacją). W latach 2009-2010 pełnił funkcję Kierownika Katedry Silników Spalinowych i Sprężarek. Mgr inż. Grzegorz Ronowski uzyskał tytuł doktora w 2005 roku i przeszedł ze stanowiska asystenta na stanowisko adiunkta. Marcin Borowicz uzyskał tytuł inż. w 2007 roku. W tym samym roku inż. Marcin Borowicz zdecydował się na zmianę dotychczasowego miejsca pracy (Katedra) na pracę w przemyśle. W Katedrze było zarejestrowanych 12 osób pragnących uzyskać tytuły doktorskie, w tym do chwili obecnej 7 osób zdołało otworzyć swoje przewody.

Obecnie w jubileuszowym 2010 roku w Katedrze są zatrudnieni: 1 profesor (prof. dr hab. inż. Jerzy A. Ejsmont), 1 adiunkt z habilitacją (dr hab. inż. Stanisław Taryma), 3 adiunktów (dr inż. Piotr Mioduszewski,  dr inż. Ryszard Woźniak, dr inż. Grzegorz Ronowski), 1 starszy wykładowca (dr inż. Ryszard Kościelny), 1 wykładowca (mgr inż. Zbigniew Rompczyk) oraz 2 pracowników inżynieryjno-technicznych (mgr inż. Marcin Wilga i Małgorzata Piaścik).

Działalność naukowo-badawcza

Prace naukowo-badawcze prowadzone przez Katedrę dotyczyły zagadnień opisanych poniżej. Miały one w ogromnej większości przypadków praktyczne zastosowanie. Poniżej wymieniono najważniejsze z nich:

  • Hałas pojazdów mechanicznych ze szczególnym uwzględnieniem hałasu opon toczących się swobodnie i obciążonych momentem napędowym lub hamującym, hałas motocykli, monitoring hałasu ruchu drogowego, kierunkowość hałasu toczącej się opony, kierunkowość hałasu pojazdów samochodowych. Badania były przeprowadzane dla celów poznawczych (DS, BW), jak również na zlecenia instytutów naukowych (VTI Szwecja) oraz Unii Europejskiej.
  • Budowa specjalistycznych urządzeń pomiarowych.
  • Badanie oporu toczenia opon samochodowych; wpływ zużycia opony na opór toczenia (zlecenia: VTI Szwecja, NCC Dania).
  • Poroelastyczne nawierzchnie drogowe (program 7PRUE „PERSUADE”).
  • Pomiary akustyczne w budownictwie i przemyśle maszynowym.
  • Logistyka twarda HL (Hard Logistics), czyli zasad stosowania urządzeń transportu bliskiego w systemach logistycznych.
  • Zasady oceny stanu technicznego urządzeń transportu bliskiego prognozowania czasu dalszej ich eksploatacji.
  • Balistyka.

Katedra zawsze była zaangażowana w wielu projektach badawczych o zasięgu międzynarodowym i krajowym. Poniżej wymieniono najważniejsze z nich:

  • SILVIA - 5PRUE - opracowanie rankingu nawierzchni drogowych pod względem ich wpływu na hałas pojazdu oraz opracowanie „cichych” nawierzchni.
  • IMAGINE - 6PRUE - opracowanie metodyki prognozowania hałasu komunikacyjnego (razem z lotniczym) na okres przejściowy.
  • PERSUADE -  7 PRUE – „Poroelastyczne nawierzchnie drogowe” (rys.1).
  • VINNOVA I i II – projekt szwedzko-polsko-fiński dotyczący niekonwencjonalnych kół samochodowych i nawierzchni drogowych (rys. 2).
  • „100 Tyres” projekt finansowany przez VTI ze Szwecji dotyczący badań hałaśliwości opon samochodowych i ich oporu toczenia.
  • Budowa przyczepy doświadczalnej Tiresonic Mk4. Zamawiający: B@K Hiszpania (rys. 3).
  • "Wykonanie systemu pomiarowego do przyczepy badawczej CPX", Beijing Central Union International Trenmde Company LTD – Chiny (rys. 4).
  • Badania hałasu opon metodą CPX na drogach w Kantonie Ticino. Zamawiający:IFEC.
  • Badania hałasu opon metodą bębnową. Zamawiający: M+P Holandia.
  • Badania hałaśliwości nawierzchni drogowych metodą CPX. Zamawiający: Skanska, Szwecja.
  • Badania hałaśliwości nawierzchni drogowych w okręgu Halsingland metodą CPX. Zamawiający: VTI, Szwecja.
  • Badania hałaśliwości nawierzchni cementowych w Uppsali. Zamawiający: VTI, Szwecja.
  • „Wykonanie badań hałasu metodą CPX na odcinkach drogi w Południowej Szwecji i Danii”, VTI  Szwecja, umowa nr:  018478.
  •  „Wykonanie badań oporu toczenia opon metodą RR na wybranych odcinkach drogi”, Nord FoU Norwegian Public Roads Administration, Norwegia, umowa nr: 018479.
  • „Wykonanie prac naukowo-badawczych polegających na zbadaniu oporu toczenia opon”,  NCC Roads A/S – Dania, umowa nr: 018519.
  • Projekt badawczy nr N509 037 32/20877 p.t.: „Modelowanie hałasu zewnętrznego pojazdów samochodowych poruszających się z małymi prędkościami”, Politechnika Gdańska (rys. 5).
  • Projekt badawczy nr N N502 366435 p.t.: „Określenie zależności pomiędzy wynikami badań oporu toczenia opon samochodowych w warunkach drogowych i laboratoryjnych”, Politechnika Gdańska.
  • „Wykonanie badań pomiaru hałasu nawierzchni metodą CPX na wybranych odcinkach testowych”, COLAS Polska Sp. z o.o. Polędzie k/Poznania, umowa nr: 018374.

Oprócz tego Katedra intensywnie modernizowała swoje sprzętowe zaplecze naukowo-badawcze. Modernizacji poddano przyczepę do badania hałaśliwości opon, przyczepę do badania oporu toczenia opon (rys. 6) oraz stanowisko bębnowe do pomiaru hałaśliwości i oporu toczenia opon (rys. 7). W chwili obecnej główne prace skupiono na budowie całkiem nowego stanowiska do badań hałaśliwości i oporu toczenia opon do samochodów ciężarowych, umieszczonego w budynku starej „kuźni” (rys. 8).

Prototypowa nawierzchnia poroelastyczna

Rys. 1. Prototypowa nawierzchnia poroelastyczna
Niekonwencjonalne koło samochodowe

Rys. 2.Niekonwencjonalne koło samochodowe
Przyczepa do badań hałasu opon dla Hiszpanii

Rys. 3. Przyczepa do badań hałasu opon dla Hiszpanii
Przyczepa do badań hałasu opon dla Chin

Rys. 4. Przyczepa do badań hałasu opon dla Chin
Badanie hałasu pojazdów

Rys. 5. Badanie hałasu pojazdów
Przyczepa do badań oporu toczenia opon

Rys. 6. Przyczepa do badań oporu toczenia opon
Stanowisko do badan hałasu i oporu toczenia opon do samochodów osobowych i dostawczych

Rys. 7. Stanowisko do badan hałasu i oporu toczenia opon do samochodów osobowych i dostawczych
  Stanowisko do badan hałasu i oporu toczenia opon do samochodów ciężarowych

Rys. 8. Stanowisko do badan hałasu i oporu toczenia opon do samochodów ciężarowych 

Działalność naukowo-badawcza pracowników Katedry znalazła swój oddźwięk w licznych publikacjach w czasopismach zagranicznych i krajowych, w materiałach kongresowych, konferencyjnych, sesji naukowych, zjazdów i sympozjów zagranicznych i krajowych. W latach 2005-2010 Katedra opublikowała: 2 artykuły w czasopismach z listy filadelfijskiej, 35 artykułów w innych czasopismach recenzowanych, 33 artykuły w recenzowanych wydawnictwach zbiorowych, 7 monografii i podręczników akademickich, 4 podrozdziały w monografiach i podręcznikach akademickich.; wystąpiła też o 1 patent.

DZIAŁALNOŚĆ DYDAKTYCZNA

Katedra Pojazdów i Maszyn Roboczych prowadziła zajęcia dydaktyczne dla następujących kierunków dyplomowania:

  • Mechaniki i Budowy Maszyn (studia I i II stopnia stacjonarne oraz I stopnia niestacjonarne),
  • Mechatroniki (studia I stopnia stacjonarne),
  • Energetyki (studia I stopnia stacjonarne, jest to kierunek międzywydziałowy realizowany przy współpracy Wydziału Elektrotechniki i Automatyki, Wydziału Mechanicznego oraz Wydziału Oceanotechniki i Okrętownictwa),
  • Inżynierii Mechaniczno-Medycznej (II stopnia stacjonarne, jest to kierunek międzyuczelniany realizowany przy współpracy Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej i Wydziału Lekarskiego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego),
  • Transport (studia I stopnia stacjonarne prowadzone przez Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska).

Zespół Pojazdów Mechanicznych prowadził wykłady, ćwiczenia i laboratoria na studiach dziennych i zaocznych z następujących przedmiotów: Pojazdy mechaniczne I i II, Pojazdy samochodowe, Środki i urządzenia transportu, Diagnostyka pojazdów mechanicznych, Ciągniki rolnicze i pojazdy specjalne, Koła i ogumienie, Kierowalność i stateczność samochodów, Badania pojazdów samochodowych, Teoria ruchu pojazdów, Osprzęt i automatyka samochodów, Eksploatacja pojazdów, Balistyka i dynamika broni strzeleckiej, Obsługa techniczna samochodów, Elektrotechnika i elektronika samochodów, Mechatronika w pojazdach i maszynach roboczych, Samochód a ekologia, Bezpieczeństwo pojazdów samochodowych, Akustyka i ochrona przed hałasem, Akustyka i ochrona słuchu, Podstawy ergonomii technicznej, BHP i ergonomia, Ergonomia w transporcie.

Zespół Maszyn Roboczych prowadził zajęcia dydaktyczne (wykłady, ćwiczenia, laboratoria) z przedmiotów: Wprowadzenie do techniki, Podstawy ergonomii technicznej, Maszyny dźwigowe i przenośniki, Maszyny drogowe, Środki i urządzenia transportu, Napędy i sterowanie maszyn roboczych. Zespół ten organizuje także zajęcia na terenie trójmiejskich przedsiębiorstw, eksploatujących dźwignice i przenośniki. Pewna liczba prac dyplomowych została wykonana celująco i znalazła zastosowanie w przemyśle.

Oba zespoły prowadziły prace przejściowe, seminaria dyplomowe oraz prace dyplomowe.

W roku 2009 dyplomant Katedry student Marek Łosik za swoją pracę dyplomową na temat: „Projekt układu zawieszenia przedniego do samochodu sportowego” (obronioną w roku akademickim 2007/2008) otrzymał wyróżnienie I stopnia w IX Edycji Ogólnopolskiego Konkursu o Dyplom i Nagrodę Prezesa SIMP na najlepszą pracę dyplomową o profilu mechanicznym. Promotorem pracy dyplomowej był dr inż. Ryszard Woźniak.

Studenci realizowali swoje prace dyplomowe w Katedrze nie tylko w postaci projektów. Bywa, że ramach ich prac dyplomowych powstawały stanowiska wykorzystywane w procesie dydaktycznym Katedry. Dzięki temu baza dydaktyczna Katedry wzbogaciła się między innymi o:

  • stanowisko do badania szczelności i ciśnienia sprężania silnika samochodowego,
  • stanowisko do prezentacji procesu włączania i wyłączania sprzęgła głównego ciernego samochodowego,
  • stanowisko do prezentacji budowy sprzęgła dwumasowego samochodowego,
  • stanowisko do prezentacji sposobu działania automatycznej skrzyni biegów samochodu osobowego,
  • stanowisko do prezentacji sposobu działania skrzyni biegów przeznaczonej do pracy w ciągniku siodłowym,
  • stanowisko do badania alternatorów samochodowych.

Oprócz tego studenci realizowali swoje prace dyplomowe konstruując w 3-5 osobowych zespołach w pełni sprawne i jeżdżące różnego rodzaju pojazdy. W ten sposób w ostatnim czasie powstały:

  • pojazd specjalny dwukołowy, jednoosiowy (pojazd powstał w roku 2008; twórcami pojazdu byli: Tomasz Bianga, Michał Gralla, Wojciech Kempa i Marek Koczerga; promotorzy prac dyplomowych to: prof. dr hab. inż. Jerzy A. Ejsmont i dr inż. Grzegorz Ronowski), widoczny na rys. 9,
  • samochód koncepcyjny „Mizar” przeznaczony do osiągania maksymalnych przyśpieszeń (pojazd powstał w roku 2009; twórcami pojazdu byli: Dariusz Magulski, Mariusz Majerowski, Konrad Marszałkowski i Poweł Lorbiecki; promotorzy prac dyplomowych to: dr hab. inż. Stanisław Taryma i dr inż. Grzegorz Ronowski), widoczny na rys. 10,
  • pojazd typu Quad przeznaczony do poruszania się w trudnych warunkach terenowych (pojazd powstał w roku 2009; twórcami pojazdu byli: Karol Kiełbiński, Adam Młodzikowski i Piotr Zmaczyński; promotorzy prac dyplomowych to: dr inż. Ryszard Woźniak i dr inż. Piotr Mioduszewski), widoczny na rys. 11.
Pojazd specjalny dwukołowy, jednoosiowy podczas prezentacji

Rys. 9. Pojazd specjalny dwukołowy, jednoosiowy podczas prezentacji

Samochód koncepcyjny „Mizar” podczas prezentacji

Rys. 10. Samochód koncepcyjny „Mizar” podczas prezentacji

Pojazd typu Quad podczas prezentacji

Rys. 11. Pojazd typu Quad podczas prezentacji

Należy wspomnieć, że prace dyplomowe studentów, którzy skonstruowali pojazd typu Quad zdobyły I nagrodę im. Profesora Romualda Szczęsnego na najlepszą pracę dyplomową wykonaną w Politechnice Gdańskiej w zakresie nowych technologii w roku 2009. Nagrodę ufundował Prezydent Miasta Gdyni dr Wojciech Szczurek. Oprócz uznania i dyplomów studenci otrzymali także od fundatora nagrodę pieniężną w wysokości 10.000 zł. Pojazd typu Quad przebył z wynikiem pozytywnym rozszerzone badania techniczne i jest dopuszczony do ruchu drogowego jako zarejestrowany pojazd samochodowy.

Prace dyplomowe tego typu są możliwe do realizacji dzięki wsparciu finansowemu władz Wydziału i Uczelni.

[Powyższy artykuł jest nieznacznie zmienioną wersją artykułu pod tytułem: „Z historii Katedry Pojazdów i Maszyn Roboczych 2005-2010”, który został opublikowany w czasopiśmie „Technika Chłodnicza i Klimatyzacyjna”, nr 5, w roku 2010. Numer wydany z okazji 65-lat Wydziału Mechanicznego w Politechnice Gdańskiej.]