Głuptak | WIMiO - Politechnika Gdańska

Treść strony

Głuptak

System OPM GLUPTAK przeznaczony jest do działań związanych z identyfikacją i niszczeniem min morskich na akwenach o głębokości od 5 do 200 m. Misja przeciwminowa z wykorzystaniem samobieżnego ładunku niszczącego ma na celu zidentyfikowanie i zniszczenie celu wykrytego innymi środkami. Typową sytuacją jest wykrycie i określenie pozycji celu przez okrętową stację hydrolokacyjną lub przez sonar holowany za okrętem.

Pojazd GŁUPTAK napędzany jest czterema pędnikami śrubowymi z silnikami elektrycznymi. Maksymalna prędkość pojazdu względem wody wynosi 3 m/s, co zapewnia prędkość 1 m/s względem dna w prądzie o prędkości 2 m/s. Zapewnia to wykonanie misji przeciwko celowi odległemu o 400 m od okrętu przeciwminowej w czasie 10 minut. Układ czterech pędników  poziomych i dodatkowy pędnik w tunelu pionowym zapewniają wysoka manewrowość.

Wyróżniające cechy pojazdu GŁUPTAK

  1. Wybuchowy ładunek niszczący przechowywany poza pojazdem i montowany przed misja przeciwminową
  2. Zdolność do wykonywania zadań w prądach do 2m/s
  3. Możliwość do celowania w pełnej półsferze
  4. Konstrukcja głowicy bojowej umożliwia montowania różnych urządzeń do identyfikacji i niszczenia min
  5. Jedna konstrukcja spełnia wymagania pojazdu bojowego i treningowego
  6. Może być wykorzystywany do celów rozpoznawczych
  7. Może być przenoszony przez pojazd MORSWIN w celu zwiększenia zasięgu

Specyfikacja techniczna

Warunki środowiskowe podczas wykonywania  zadań przeciwminowych

Głębokość akwenu                                                         ponad 3 m.
Stan morza                                                                     do 3°B
Prąd o maksymalnej prędkości w
przekroju głębokości dla pojazdu Głuptak                      do 2,0 m/s
Temperatura wody dla pojazdu Głuptak                         do +30°C
Zasolenie                                                                        0 do 4%
Siła wiatru                                                                       do  4°B
Temperatura powietrza zewnętrznego                           od -20 do +40°C
Temperatura w pomieszczeniach                                   0 do +40°C

Parametry taktyczne pojazdu Głuptak

Głębokość robocza                                                          3 do 200 m
Głębokość niszcząca                                                       400 m
Głębokość zwolnienia pojazdu z uchwytu
wodującego                                                              0 do 50 m w zależności od warunków lokalnych
Prędkość maksymalnado przodu względem wody:             3 m/s
Pływalność:      Dodatnia +1 N  do +2 N w zależności od potrzeb  operacyjnych. Regulowana za pomocą  obciążników   dla   gęstości wody w rejonie wykonywania zadań.

Ładunek użyteczny wersji bojowej

Ładunek niszczący kumulacyjny z materiałem wybuchowym o masie 1,2 kg
Materiał wybuchowy ładunku kumulacyjnego:                                       DPX-4
Efekt wybuchu ładunku:   pobudzienie ładunku wybuchowego miny elaborowanej TNT przez warstwę  wody o grubości 100 mm. Kadłub miny stalowy, grubość 5mm.

Zdolność do celowania

Maksymalna prędkość prądu morskiego, przy której możliwe jest celowanie:       do 2m/s.
Obszar celowania                                                                 półsfera przed dziobem pojazdu Głuptak
Zakres obrotu ładunku  kumulacyjnego w pionie                  ± 85°
Zakres obrotu ładunku  kumulacyjnego w poziomie             ± 90°
Zakres przegłębień całego pojazdu                                      ± 10°

Zasięgi i czas wykonywania misji przeciwminowych

Z przewodem jednorazowego użytku

Długość przewodu:                                            2000 m w pojeździe Głuptak
                                                                          1500m w uchwycie wodującym
Czas pracy w prądzie do 2 m/s:                                                 11 minut
Zasięg  poziomy od miejsca wodowania w prądzie do 2m/s:     400m
Czas pracy w prądzie od 0 do 0,2 m/s:                                       do 50min
Zasięg maksymalny w prądzie od 0 do 0,2 m/s:                         1500m
Czas wykonania misji od chwili wodowania:                               10 – 15 minut                                                                       

Z przewodem wielokrotnego użytku

Nominalna długość przewodu wielokrotnego użytku:                 1000m
Czas pracy z przewodem wielokrotnego użytku                         do 50 min
Zasięg maksymalny w prądzie od 0,1 do 0,25 m/s:                    400m

Parametry taktyczne dotyczące nawigacji

Pomiar głębokości zanurzenia 0-250 m z dokładnością:             0,6%
Dokładności pomiaru głębokości dla zakresu 200 m:                  0,2m
 

Dokładność wyznaczania pozycji pojazdu Głuptak względem okrętu

Dokładność pomiaru pozycji względem okrętu:     ±1m (dla prędkości dźwięku pomierzonej z  dokładnością   ±1m
                                                                                Odległość       0,3m
                                                                                 Namiar           0,1°

Częstotliwość zapytania  transpondera pojazdu Głuptak:            17kHz
Częstotliwość odpowiedzi w trybie transpondera i respondera:   30kHzParametry dotyczące identyfikacji celów podwodnych

Wykrywanie celów minopodobnych za pomocą pokładowej stacji hydrolokacyjnej do celów nawigacyjnych

Leżących na dnie piaszczystym:                                                min 30m
Częściowo zagłębionych w osadach lub na dnie
z małymi kamieniami i muszlami:                                               min 20m
W przestrzeni wodnej na głębokości pojazdu Głuptak:              min  50                   

Uwaga!
Odległość zmniejszana przez echa od dna lub powierzchni wody do odległości 3 x odległość pojazdu Głuptak od dna lub powierzchni wody

Wykrywanie lin  i łańcuchów w przestrzeni wodnej:                 do 10m
Dokładność pomiaru odległości i rozmiarów obiektów
na zakresie 20 m:                                                                      ± 0,05m

Wykrywanie i identyfikacja celów za pomocą urządzeń telewizyjnych

Zasięg widzenia za pomocą kamer telewizyjnych:
Przy oświetleniu naturalnym                  do 10m lub 0,8 widzialności
Przy oświetleniu sztucznym                   do   3m lub 0,4 widzialności

Czas przygotowania systemu głębinowego OPM do bojowego użycia

Czas przygotowania systemu głębinowego OPM do bojowego
 użycia na okręcie przy naładowanych akumulatorach pojazdu Głuptak     do 30 minut
Czas przygotowania systemu głębinowego OPM do bojowego
użycia na okręcie bez naładowanych akumulatorów pojazdu  Głuptak       do 5 godzin
Ładowanie rozładowanej baterii akumulatorów pojazdu Głuptak:               do 4 godzin

Głowica bojowa

Głowica bojowa ładunku zawiera wybuchowy ładunek kumulacyjny umieszczony w dziobowej części kadłuba. Zespół ładunku kumulacyjnego złożony jest z ładunku właściwego i zapalnika.
Przed ładunkiem kumulacyjnym znajduje się wolna przestrzeń umożliwiająca formowanie strumienia kumulacyjnego. Konstrukcja ładunku zapewnia uzyskanie odłamków o prędkości ponad 3 km/s,
co zapewnia pobudzenie wszystkich materiałów wybuchowych stosowanych do elaboracji min morskich. Aby zniszczyć minę operator nakierowuje ładunek kumulacyjny na wybrany punkt na jej kadłubie i wysyła kodowany sygnał odpalający.

Urządzenia nawigacyjne i obserwacyjne

Zespół urządzeń nawigacyjnych i obserwacyjnych przeznaczony jest do wyznaczania chwilowej pozycji i orientacji Ładunku Niszczącego w przestrzeni wodnej i względem dna oraz wyszukiwania i identyfikacji celu. W skład zespołu wchodzą następujące urządzenia:

1. Kamera telewizyjna
2. Lampy LED
3. Stacja hydrolokacyjna
4. Celownik  laserowy
5.  Kompas magnetyczny z miernikiem przechyłów i przegłębień
6.  Echosonda (miernik odległości od dna)
7.  Miernik ciśnienia (głębokościomierz)
8.  Transponder systemu nawigacyjnego

Konsola operatora

Konsola zawiera:
     1. Komputer sterowniczy
     2. Komputer nawigacyjny
     3. Oprogramowanie treningowe

Na płycie pulpitu sterowniczego zamontowane są komponenty służące do sterowania funkcjami pojazdu:

  1. Klawiatura sterownicza
  2. Pulpit sterowniczy stacji hydrolokacyjnej pojazdu
  3. Dwuosiowy zadajnik ruchu A
  4. Dwuosiowy zadajnik ruchu B
  5. przyciski funkcyjne
  6. Włącznik zasilania konsoli sterowniczej
  7. Pulpit sterowniczy zespołu zabezpieczająco- odpalającego

Pojazd Głuptak może być sterowany z dwóch typów konsol:

    1. Stacjonarnej konsoli operatora
    2. Przenośnej konsola operatora    

Stacjonarna konsola operatora

Stacjonarna konsola operatora systemu OPM GŁUPTAK przeznaczona jest do montażu  na okręcie na stałe. Elementy konsoli zabudowane są w konstrukcji metalowej, podzielonej na poziomy pulpit sterowniczy i zespół monitorowy zawierający monitor z ekranem LCD XSVGA o przekątnej 480 mm. Służy on do wyświetlania obrazu kamery telewizyjnej, obrazu stacji hydrolokacyjnej, sytuacji nawigacyjnej i danych systemowych. Funkcje okien na ekranie mogą być zamieniane zgodnie z preferencjami operatora.

Przenośna konsola operatora

Przenośna konsola operatora systemu OPM GŁUPTAK przeznaczona jest do montażu  dowolnym okręcie, w helikopterze lub na brzegu. Elementy konsoli zabudowane są w konstrukcjach metalowych, podzielonych na moduły ułatwiające transport i montaż. Funkcje konsoli są takie jak konsoli stacjonarnej

Przewód sterowniczy

W podstawowej metodzie użycia pojazdu, jako linia łączności pomiędzy nim, a pulpitem operatora stosowany jest pojedyncze włókno optyczne zmagazynowane w pojemniku na rufie.
W czasie ruchu ładunku do przodu jest on wyciągany z pojemnika zgodnie z zapotrzebowaniem. Nie przewiduje się jego odzyskiwania w warunkach bojowych. W wersji obserwacyjnej i treningowej przewiduje się zastosowanie kabla o średnicy 3 mm zawierającego włókno optyczne oraz wiązkę włókien Vectran o wysokiej odporności na zerwanie (1000N). Kabel tego typu jest komponentem wielokrotnego użycia. Po zakończeniu zanurzenia kabel zwijany jest przez obsługę i przygotowywany do kolejnego zanurzenia. Warunkiem trwałości kabla jest unikanie zagięć i przełamań powłoki kabla.   

Wodowanie pojazdu GŁUPTAK

Samobieżny Ładunek Niszczący może być wodowany w dowolny sposób zapewniający ochronę sterowniczego  włókna optycznego w czasie wodowania. Szczególne zagrożenie występuje podczas działań w obecności prądu wodnego. Aby nie doszło do jego zerwania przewiduje się start ładunku w pobliżu dna. Włókno opada wtedy na dno i nie jest obciążone siłami hydrodynamicznymi generowanymi przez przepływ wody. W przypadku wodowania z pokładu okrętu przewiduje się wodowania dokonuje się przy pomocy żurawia okrętowego.

 Podnoszenie ładunku treningowego lub rozpoznawczego wykonuje się za pomocą sieci wydobywczej. Operacja wydobycia ładunku polega na opuszczeniu sieci wydobywczej do wody w pobliżu burty okrętu. W sieć wbudowane są elementy obciążające w postaci odcinków łańcucha. Po chwili niezbędnej do opadnięcia sieci pod ramę i utworzenia worka, operator sterujący ładunkiem przy pomocy pulpitu wynośnego wprowadza ładunek do sieci. Gdy ładunek znajdzie się w sieci podnosi się ją przy pomocy dźwigu na pokład.

 
Pojemnik transportowy

Pojazd Głuptak w wersji bojowej wraz z pokładowym modułem pępowiny przechowywany jest w pojemniku transportowym wykonanym z tworzywa sztucznego. W pojemniku zamontowane są urządzenia do ładowania baterii pojazdu bez konieczności otwierania pojemnika Wytrzymałość i szczelność pojemników pozwala na ich układanie w warstwach również na pokładzie okrętu. Ładunek kumulacyjny powinien być przechowywany poza kadłubem pojazdu